Höyük; tarih boyuncu eski yerleşim yerlerinin zamanla yıkıntılarının üst üste birikmesi ve içerisinde tarihsel ve birçok kalıntıların yer almasıyla oluşan tepeciklerdir. Höyük anlamı kısaca kalıntı yığınıdır dersek, yerinde olur.
Höyük Nedir
İnsanlar taş çağı döneminde, mağaralardan yerleşik hayata geçiş zamanlarında dere, akarsu gibi su kaynakları ve tarıma elverişli yerlerin yanına kerpiç evler inşa etmeye başlamışlar. Bunun nedeni hem içme suyu hem de tarıma elverişli arazilerin suyun yanında olmasıydı.
Bu nedenle geçici olarak yerleşim yeri oluşturdukları yerler zamanla savaş, salgın hastalık, deprem, doğal afet gibi nedenlerden dolayı yıkıntılara yol açıyor ve tekrar bu yıkıntıları kaldırmadan, bu alanı düzleyerek tekrardan evler yaparak yerleşim kuruyorlardı.
Yapılan bu evlerin kültür katmanları zamanla üst üste yığılması sonucu, bu tepe görünümlü höyüklerin oluşmasına neden olmuștur.
Anadolu’da yaklaşık 20 bin höyük bulunduğu tahmin edilmektedir. Höyükler en düşük 1 metre, en yüksek 40 metre arasında, genişlikleri ise 1000 metre ile 1500 metre arasında olabilmektedir. Höyük, geçmiş uygarlıkların kuruluş ve yaşam biçimlerinin araştırılmasında önemli rol oynar.
Günümüzde birçok yerleşim yerinin altında höyükler bulunmaktadır.
Anadolu’da bilinen başlıca höyük yerleri;
Aksaray’da Acemhöyük, Yozgat’ta Alişar, Çorum’da Alacahöyük, Maraş’ta Yassıhöyük, Sivas’ta Adatepe, Şanlıurfa Göbeklitepe, Çanakkale’de Hisarlık
Kısacası höyükler, yıkılan kültür katmanlarından meydana gelmiştir. Höyüklerde kazı yapmanın en güzel yanı ise kültür katmanlarının ayrıldığını yakından görebilmektir.
Halk arasında höyüklere tünsek, til, tel gibi isimler verilmiştir. Uygarlığın en önemli olaylarının yaşandığı topraklarımızda bazı höyükler boru hattı, su kanalı, yol inşası için yok edilirken, bazıları da maalesef definecilerin saldırısına uğramıştır.
