Sel Nedir? Sel Nasıl Oluşur, Alınacak Önlemler?
  1. Anasayfa
  2. Coğrafya

Sel Nedir? Sel Nasıl Oluşur, Alınacak Önlemler?

Gezegenimizde insanlarımızın doğa gereği yaşam alanları içerisinde sel gibi bazı doğal afet olaylarına tanık olması gerekmektedir.

0

Sel gibi doğal afetler yaşanırken insanlar için hep merak konusu olan sel nasıl oluşur, sen nasıl meydana gelir tarzında sorular herkesin aklının bir ucunda soru işareti olarak bulunmaktadır.

Fakat genellikle insanlar bu sorular yerine sel felaketlerinden korunma yollarını sorgulaması ve bunlara önlemler alması şüphesiz daha kolay bir yaşamı beraberinde getirecektir.

Biz sizler için aklınızda bulunan tüm sorulara cevap verecek şekilde sel hakkında bilinmesi gereken bütün konuları bu yazımızda değindik.

İnsanlar tarih öncesi çağlardan beri yaşamak için daha elverişli, sulak ve deniz kıyısına yakın alanları tercih etmişlerdir, çünkü bu sulak alanlara yakın olmak demek aynı zamanda kolay ulaşım, güzel iklim ve daha verimli topraklar demektir.

Bu tarz yerleşmelerin olumlu yönleri olduğu gibi olumsuz yönlerinide beraberinde getirmektedir. Dolayısıyla sel felaketlerinden etkilenme oranları normal yerleşimlere göre hayli fazladır.

Sel Nedir?

Sel; Dere, deniz, göl, akarsu gibi su kütlelerinin aniden meydana gelen taşkınlar nedeni ile çevresinde bulunan toprak katmanını su altında bırakması sonucu ortaya çıkmaktadır.

Sel, çevreyi etkileyen ve en çok meydana gelen doğal afetlerin başında gelmektedir.

Meydana geldiğinde çok ciddi zararlar verebilen selden önce neler yapılabilir ve sel esnasında alınacak önlemler mutlaka bilinmelidir. Öncelikle alt yapıların mutlaka düzenli olması gerekmektedir.

Bununla beraber, yerleşim alanları dere ve akarsu yataklarına yapılmamalıdır.

sel nedir nasıl oluşur

Sel Nasıl Oluşur?

Sel nasıl oluşur sorusunun farklı cevapları olabilmektedir. Selin başlıca oluşum nedeni nehir yatakları olmaktadır.

Ani bir şekilde meydana gelen yağmurlar ve eriyen kar suları birleştiği zaman, nehir yataklarından taşan su çevreye zarar vermektedir. Bu hususta önemli olan nokta nehir yataklarının amaçları dışında kullanılmamasıdır.

Özellikle şehir hayatının daha yoğun olduğu yerlerde meydana gelen seller daha etkili olmaktadır. Hem maddi hem de manevi zararlar veren seller, yağışların kış aylarında artması nedeni ile özellikle bu aylarda artış göstermektedir.

Akım gücünün kuvvetli olması nedeni ile önüne gelen araçları, binaları, hayvanları ve hatta insanları yok eden bu afet için kesinlikle tedbirler alınmalıdır.

İnsan yaşamını etkilemesinin dışında doğal dengeyi de bozan seller; tarım arazilerinin yitirilmesi, erozyon oluşumu ve yeryüzü çökmeleri gibi sorunlar meydana getirmektedir.

Meydana geldiği alanlarda ekolojik dengeyi bozan sellerin, alınacak önlemler ile etkileri en aza indirilmelidir.

Selden sonra neler yapılabilir konusunda da gerekli çalışmaların yapılması gerekmektedir. Selden önce önlemler alınmaz ise selden sonra eksikliklerin araştırılarak gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir.

Bu sayede, bir daha gerçekleşecek olan selin yaratacağı felaketin etkilerinin en aza indirilmesidir.

Sel neden olur - nasıl önlenir

Sel felaketlerinin gerçekleşmemesi için setlerin kurulması gerekmektedir. Ayrıca, akarsu yataklarının ağaçlandırılması da alınması gereken önlemlerin başında gelir. Ormanlık alanların da çoğaltılmasına önem verilmelidir. Mevcutta olan ormanlık alanlar ise çok iyi bir şekilde korunmalıdır.

Şehirlerin alt yapılarında su geçişlerinin kolaylıkla sağlanacağı sistemlerin kurulması gerekmektedir. Sele neden olacak olan hava durumu önceden tahmin edilmektedir. Bu nedenle meteorolojinin uyarılarına dikkat edilmelidir.

Meydana gelen selin nedeni ile birinci katta ya da bodrum katta oturan kişilerin afet sonrasında evlerine girmemeleri gerekir.

Hayati tehlike yarattığı için bu konuda çok dikkatli olunması gerekir. Binaların sel sonrasında kontrol edilmesi gerektiğinde el fenerleri kullanılmalıdır.

Sel Oluşumunda Etkili Olan Faktörler Nelerdir?

Sellerin oluşumunda başlıca önemli etkili faktörler bulunmaktadır. 

Etkili olan faktörler şunlardır;

  • Bitki örtüsü
  • İnsan Etkileri
  • Uzun süreli yağışlar
  • Jeolojik ve jeomorfolojik özellikler
  • Yer şekilleri

Sellerin Oluşumunda Hangi Coğrafi Özellikler Etkilidir?

  • Dere yataklarının düzensiz olması
  • Aralıksız yağmur yağışlarının olması
  • Engebeli arazilerin yer alması
  • Kar birikintilerinin erimesini taşıyamayan toprakların bulunması

selden korunma yolları

Selden Korunma Yolları Nelerdir?

Seller, kısa süreli ama bir o kadar da yoğun yağış veya uzun süreli yağışın nehirlerin taşması ile ortaya çıkmaktadır.

Sel sırasında yapılması gerekenler, sel öncesi ve sonrası korunma yolları kısaca şunlardır;

Selden Önce;

  • Ağaç dikmeliyiz.
  • Afet ilk yardım çantası hazırlanmalı.
  • Önem arz eden değerli eşyaları yüksek yerlere kaldırmak.
  • Açık alanda iseniz en yakın yerdeki tepe noktalarına çıkın.

Sel Sırasında;

  • Akıntı suları ve nehir etrafından uzaklaşın.
  • Taşıtlarınızı selden etkilenmeyecek yüksek yerlere çekiniz.
  • Gruplar halinde bulunmayın.
  • Ev boşaltmak gerekiyorsa elektrik, doğal gaz vb. kapatınız.
  • Felaket esnasında sakın araçlarınızı akıntı içerisinde kullanmayın.

Selden Sonra;

  • Binalarda oluşan hasarları kontrol ediniz.
  • Elektrik kaynaklarından uzak durunuz.
  • Sellerin kirli suyu ile temas da bulunan tüm gıda ürünlerini atınız.
thumbnail
Önerilen Yazı
Plato Nedir? Türkiye’deki Platolar ve Özellikleri

Sel Çeşitleri Nelerdir?

Sel çeşitleri, hem maddi hem de manevi etkileri olan ayrıca birçok can kaybına da sebep olmaktadır. Süreleri bakımından uzun süreli ve kısa süreli olmak üzere ikiye ayrılan seller, yapıları açısından da 4 gruba ayrılır.

Nehir ve dere selleri olan ilk grupta meydana gelen seller, kar sularının erimesi ile derelerin taşması sonucunda ilkbahar aylarında olmaktadır.

seller hakkında bilgiler

İkinci grup olan şehir selleri, şehirlerdeki alt yapı yetersizliği nedeni ile görülen ve en ağır sonuçları olan seldir.

Dağlık alanlarda oluşan seller, engebeli arazilerde akmakta olan suların taşması ile meydana gelmektedir. Son olarak da kıyı selleri, okyanus kıyılarında görülen sellerdir.

İlginizi çekebilecek ve okumak isteyeceğiniz diğer yazılarımıza göz atabilirsiniz;

Su Kirliliği Nedir? Nedenleri ve Nasıl Önlenir?

Göl Nedir? Göl Çeşitleri ve Özellikleri Nelerdir?

  • Sel En Çok Hangi Bölgede Görülür?

Türkiye’de sel felaketlerinin büyük bir çoğunluğu Karadeniz Bölgesi’nde olmak üzere daha sonra Akdeniz ve Marmara Bölgeleri sıralamayı belirlemektedir. Dünyada ise bu doğal felaket sonucu can kayıplarının büyük bir bölümü, Güneydoğu Asya ülkelerinde görülmektedir. 

  • Sel Nasıl Engellenir?
Yeşil alanların artırılması sel afetini azaltmaktadır. Sel tehlikesi bulunan yamaç alanlara ağaçlandırmaların yapılması gerekir. zemin yükseltisinde konuk yapımlarından uzak durulması gibi birçok önlemler alınabilir.
  • Konu Hakkında Bilgilendirici Video
Bu Yazıya Tepkiniz Ne Oldu?
  • 9
    be_endim
    Beğendim
  • 3
    alk_l_yorum
    Alkışlıyorum
  • 4
    harika
    Harika
  • 4
    e_lendim
    Eğlendim
  • 3
    karars_z_m
    Kararsızım
  • 4
    _rendim
    İğrendim
  • 2
    _ok_k_zd_m
    Çok Kızdım

Herkese selam, ben aykut severek yaptığım günlük uğraşlarımın arasında biride sitemle uğraşmak yer alıyor. Kendimi geliştirmekten hiçbir zaman vazgeçmedim, 2017 yılında bilgiyi hem öğrenmek hemde insanlara doğru, temiz ve güncel bir şekilde ulaştırmak için bu platformu kurdum. Daha çok uzun yolumuz var, hayata bir şeyleri bırakabilirsem ne mutlu bana.

Yazarın Profili

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir