Halk arasında çitlembik, melengiç, yaban fıstığı ve bıttım olarak bilinen menengiç ağacı; İran’a özgü bir bitkidir.
Ülkemizde, Akdeniz Bölgesinde yetişen bu yabani bitki; oldukça şifalı olduğu için kahve ve sabun yapımından, alternatif tıpa kadar birçok alanda kullanılır.
Şimdi, menengiç bitkisini hep beraber yakından inceleyelim.
Menengiç Nedir?
Menengiç bitkisi (Pistacia terebinthus), Anacardiaceae (sakız ağacıgiller) ailesinden bir ağaç türüdür. Ülkemizde 2-3 metre boylarında çalı ya da 10 metreye kadar uzayabilen ağaç formlarında görülür. Fazla uzamaz ve oldukça yavaş büyür. Tohumları Eylül ve Ekim aylarında olgunlaşır.
Menengiç drenajı iyi, sıcak ve hafif kuru toprakları tercih eder. En iyi alkali topraklarda gelişir ve ışık ister. Yaprakları reçine kokusu verir.
Kırmızımsı mor renkli çiçeklerini Mart ve Nisan aylarında görebilirsiniz. Mürekkep meyve, küre biçiminde ve küçük olup olgunlaştığı zaman yeşil ve mavi rengine dönüşür.
Menengiç Nerede Yetişir?
Menengiç, Batı Asya ve Akdeniz’in tipik bir bitkisi olmakla birlikte, Akdeniz maki vejetasyonunda karakteristik bir üyedir.
Ülkemizde sıcak olan bölgelerde, yani; Ege ve Akdeniz’in sahildeki makiliklerinde, Karadeniz’in iç kesimlerinde ve sahil şeridinde, Güneydoğu Anadolu bölgesindeki; Adıyaman, Gaziantep, Şanlıurfa ve Kahramanmaraş illerinde geniş bir yayılışa sahiptir.
Geçit bölgelerinde ve Orta Anadolu bölgelerinde de yayılış gösterebilir.
Menengiç, antep fıstığının yabanisidir. Yani, yaban fıstığı olarak bilinir. Menengiçten yapılan sabuna, bıttım sabunu denilmektedir. Menengiç nedir, sorusuna yanıt bulduktan sonra şimdi de; menengicin faydaları nelerdir, sorusunu yanıta kavuşturalım.
Menengiçin Faydaları Nelerdir?
Tadı, her insanın damak tadına hitap etmese de menengiç bitkisi, sağladığı faydalar bakımından sıklıkla tüketilmesi gereken bir bitkidir. Düzenli olarak bu bitkiyi tükettiğinizde, neden bu kadar faydalı olduğunu anlayacaksınız.
Peki, menengicin faydaları nelerdir? Hemen şöyle maddeleyelim:
- Şiddetli öksürüğü kesmesi, nefes darlığına iyi gelmesi ve bronşit-astım gibi kronik hastalıklarda iyileştirici etki sağlaması; menengicin akla gelen ilk faydalarından biridir.
- Dolaşım sistemin iyi geldiği için kalp-damar rahatsızlıklarından korur; aynı zamanda ses tellerine iyi gelir.
- İdrar söktürücü etkisi nedeniyle böbrekteki kumları rahatlıkla dökmeyi sağlar.
- Yaraları daha hızlı iyileştirici etkisi bulunur.
- Ayak terlemesi sorununa iyi geldiği için; toplumumuzda birçok insanın ortak sorunu olan, ayak kokusunu gidermeye yardımcı olur.
- Akciğerdeki iltihabı temizlemekle birlikte, vücudun diğer bölgelerindeki iltihaba benzeyen oluşumları da yok eder.
- Kokusu ve tadı aromalı olan menengiçler, ağız kokularını da giderir.
- Beyin sağlığına iyi gelir. Ayrıca ileriki yaşlarda meydana gelebilecek bunama belirtilerini de azaltır.
- Tüketilmesi dışında; menengiç çayı, suyu ya da ezerek yapılmış maskeler saça uygulandığında, gözle görülür parlaklık verir, saçların daha güçlü ve canlı olmasını sağlar.
- Menengicin hücre yenileyici özelliği bulunur. Bu sayede yaşlanmayı geciktirir ve cildin daha parlak ve canlı görünmesini sağlar.
- Yapılan araştırmalar sonucunda, cinsel gücü arttırıcı etkisi olduğu ortaya koyulmuştur.
- Bağırsakta bulunan glikoz emilimini azaltan çitlembik, böylece kan şekerini düzenler.
- Menengiç; çiğ olarak tüketildiğinde, antioksidan etkisi yaratarak kansere yakalanma riskini azaltır ve vücuttaki toksiklerin atılımını sağlar.
- Menengicin en yaygın kullanımlarından biri de bıttım sabunudur. Ana maddesi çitlembik olan bıttım sabununu ile cildinizi düzenli olarak yıkadığınız takdirde; bakterilerin geçtiğini, tahric ve benzeri oluşumların iyileştiğini ve birçok deri hastalığınızdan kurtulduğunuzu göreceksiniz. Aynı zamanda bıttım sabunu; saçların daha sık şekilde çıkmasını sağlamakla beraber beyaz oluşumunu da geciktirir.
Menengicin faydaları hakkında da bilgi verdikten sonra şimdi de, menengiçin zararları nelerdir, sorusuna geçelim.
Menengiçin Yan Etkileri Nelerdir?
Kahvesi, meyvesi ve sabunu ile tam bir gençleşme iksiri olarak bilinen menengiç bitkisi, vücutta herhangi bir yan etki bırakmaz. Ancak her bitkide olduğu gibi bu bitkiyi de fazlasıyla tüketmek, sakıncalı olabilir.
Dogadaki bütün bitkiler beni oldukca meraklandiriyor bir akdeniz cocugu olarak ve toroslarda büyümüş bir yörûk’ün odası afganistanda hind tohumlariyla ve baharatlarıyla dolu antslyaya gelmeyi bekliyorum büyük bir heyacanla