Özgüven eksikliği, toplum tarafından çok fazla önemsenmese de çocuk yaşlarda başlayıp erişkinlik dönemine kadar; depresyon, sosyal fobi ve birçok rahatsızlığa yol açabiliyor.
Çevrenizdeki insanlara istemediğiniz bir konuda hayır diyemiyorsanız, sosyal ortamlarda bulunamıyorsanız, ikili ilişkilerde kendi sınırınızı belirleyemiyorsanız, kendinizi her konuda yetersiz ve değersiz hissediyorsanız; özgüven eksikliğiniz var demektir.
Peki, nedir bu özgüven? Eksikliğinden nasıl kurtulabiliriz? Özgüvenimizin eksik olduğunu nereden anlarız? Özgüven nasıl kazanılır? Tüm bu soruların yanıtını yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Özgüven Nedir?
Özgüven kelimesi, öz ve güven kelimelerinin birleşmesinden oluşmakla birlikte, bireyin kendine olan güvenini ifade eder. Yani hayatımızın her alanında kendimize olan inancımızdır özgüven.
Örneğin insanın kendini tanıması ve kendiyle barışık olması, özgüven tanımı arasına dahil edilebilir. Kişinin kendine ve yeteneğine olan inancını da ifade eder.
Burada önemli olan konu, inancın bulunulan duruma göre değişkenlik gösterebilmesidir. Yani bazı durumlarda kendinizden emin olabilirken, bazılarında daha az emin hissetmeniz gayet normaldir.
Kendine güvenen kişiler, içinde bulundukları her ortamda bir adım önde olmayı ve takdir edilmeyi başarırlar. Sonuç olarak özgüven, başarının kilit noktasıdır. Bu nitelikteki insanlar, korkularıyla yüzleşmeyi ve konfor alanlarından çıkmaktan anlayan insanlardır.
İşler kötü gitse bile bardağın dolu tarafından bakarak, pozitif düşünceleri ile sorunların üstesinden gelebilirler. Dolayısıyla özgüven, insanların kazanmak istediği bir özelliktir ve kesinlikle kazanılabilir.
‘Yaşam Koçu’ ve ‘Bestseller’ kitaplarının yazarı Barrie Davenport, bu konu hakkında şöyle söylüyor; “Düşük öz güven, ömür boyu hapis cezası değildir. Kendine güvenmek, diğer tüm beceriler gibi öğrenilebilir, uygulanabilir ve geliştirilebilir. Bunda bir kez ustalaştığınızda hayatınızdaki her şey iyiye gidecektir.”
Özgüven nedir kısaca tanımlandığında, kişinin kendini bilmesi ve kendi analizini yapabilmesidir. Özgüvenli olmak, kendinizle barışık olmaktır. Yapabileceğimiz ya da yapamayacağımız şeylerin kararını başkalarının değil de, bizim verebilmemizdir. Özgüven sahibi olmak, insanların olumsuz duygu ve düşüncelerinin sizi etkilemesine izin vermemenizdir.
Özgüven, kişiye güç verir, yaşam enerjisini arttırır ve daha çok çaba göstermeye yöneltir. İnsanın başarılı olabilmesi için ilham kaynağıdır. Hayattaki başarılarımızla gurur duymamızı, onlarla mutlu olmamızı sağlar.
Özgüven eksik olduğunda, bazı işleri yapabileceğimizden emin olamayız. Gerekli olan deneyime ve beceriye sahip olduğumuzu bilsek de daha önce hiç yapmamış olduğumuz bir işle karşılaştığımızda endişe duyarız.
Olması gereken şekilde özgüvene sahipsek; en iyisi için çabalayacağımızı ve iyi bir sonuç elde edeceğimizi bilerek işleri ele alırız. Bir işi yapamadığımızda bahane üretmek yerine tekrar denemeye başlarız.
Özgüvenimi nasıl arttırabilirim diye düşünürseniz kısaca şöyle maddeleyebiliriz:
- Her şeyi merak edin ve merak duygusunu asla kaybetmeyin.
- Kendinizden daima emin olun.
- Her zaman tutarlı bir birey olun.
- Kendi olumlu ve olumsuz yönlerinizi karşılaştırın.
- Kendinizi yetersiz bulduğunuz konularda geliş
Özgüven Eksikliği Neden Olur?
Umutsuzluk, aşağılık duygusu vb. duygular; genellikle evde, işte veya okulda yaşadığımız bazı olumsuz deneyimlerden sonra ortaya çıkar. Örnek verecek olursak; büyüme çağındayken, ebeveynleriniz size destekleyici ve sağlıklı bir ortam sağlayamamış olabilir.
Size karşı çok talepkar, eleştirel veya aşırı koruyucu davranmış olabilirler. Bunun sonucunda, kendiniz hakkında olumsuz düşüncelere kapılmaya başlarsınız. Bunun sonucunda özgüveninizi kaybedersiniz.
Daha farklı olarak; aşağıdaki belirtiler özgüveninizin eksik olduğunu gösterir:
- İlişkilerde sınır koyamama, hayır diyememe, başkaları tarafından kullanılma
- Sosyal ortamlarda bulunmama, başkalarının karşısında konuşma veya sunum yapmaya çekinme
- Hemen umutsuzluğa kapılma
- Eleştirilere karşı hassas olma
- Beklentilerin düşük olması
- Karşısındaki insan tarafından reddedileceğini, önemsenmediğini düşünmek
- Dış görünüşünü beğenmeme ve olumlu yönlerini görmezden gelme
- Sürekli kıyaslama durumu
Özgüven Eksikliğinden Kurtulma Yöntemleri Nelerdir?
Özgüven kişinin yeteneklerinden gelir. Bu yüzden özgüven; insanların ne yapmanızı istediğine bakmadan, kendi istediklerinizi yapabileceğiniz şeylerden gelir.
Peki, özgüvenle başa çıkma yöntemleri nelerdir? Özgüven eksikliğinden nasıl kurtuluruz?
- En başta kendinize merhamet gösterin. Kendinizden sürekli şikayetçi olmaktan, kendinizi eleştirmekten ve mükemmel olma çabanızdan vazgeçin.
- Olumlu yönlerinizi keş Hayatta başarılı olduğunuz şeyler için bir liste yapın.
- Hobi edinin. İlgi duyduğunuz, sevdiğiniz şeyler mutlaka vardır. Bunlar; spor, müzik, resim vb şeyler olabilir.
- Olumsuz iç sesinizi keşfedin ve daha olumlu düşünün. Örneğin; ‘ Bazen, bazı şeyleri başaramazsam bile ben değerli bir insanım.’ ya da ‘Başkaları beni takdir etmese bile değ’ gibi düşünceleri arttırın.
- Dış görünümünüze, giyiminize önem verin. Dik durun.
- Kendiniz için iyi bir arkadaş Kendinize düşman olmayın. En yakın dostunuza veya sevdiğiniz insana gösterdiğiniz saygıyı, merhameti ve anlayışı kendinize de gösterin. Şunu unutmayın: Sahip olduğunuz en değerli hazine, kendinize gösterdiğiniz saygıdır.
Özgüven Nasıl Kazanılır?
Özgüven kazanma süreci, yaşantınızda önemli zorluklara karşı başa çıkma gücüne sahip ve mutluluğa layık bir kişi olma tecrübesidir.
- Sorumluluk alın. Güvenilir kişiler daima kendi davranışları için sorumluluk alırlar. Aynı zamanda bu kişiler davranışlarının ve sözlerinin çevresindeki insanların düşünce ve fikirlerini etkileyebileceğini de bilirler.
Başarıyla tamamladığınız görevler, sizin güveni hak eden ve bütünlük sahibi bir birey olduğunuzu gösterir. Birine güven vermek için, konuşma ve davranışlarınızda güvenli ve tutarlı olmanız ve sözünüzde durmaya gayret göstermeniz önemlidir.
- Dürüst olun. Oyun oynamak, dedikodu yapmak ve diğer bencilce hareketler dürüstçe olmadığı için karşı tarafın güveni sarsılır.
Bireyselliğinizin üzerinde durmaktansa çevrenizin bir parçası olmaya gayret ederek ilişkinin daha sağlam olması için katkıda bulunun.
- İlişki kurun. Tüm uzun sureli ilişkiler, iki taraf arasında alış-veriş Karşısındaki insanın söylediklerini dikkatle dinleyerek ilgilenen insanlar, diğer insanların düşünce ve fikirlerine de kendilerininki kadar değer verdiklerini hissettirirler.
Bu davranış sayesinde karşı taraf daha nazik olacaktır ve güvene dayalı bir ilişki inşa edilmiş olacaktır. İşbirliği, iyilik, cömertlik ve dürüstlük güvene dayalı ve uzun süreli bir ilişkinin temelini oluşturan evrensel özelliklerdendir.
Aşırı özgüven hastalığı narsistliktir. Genellikle özgüven ve narsizim birbirine karıştırılır. Narsist olan birinin, özgüveninin yüksek olduğu düşünülür.
Narsizm özgüven sanılır. Oysa ki narsizm: kendine aşırı güvenme, aşırı sevme ve diğerlerinden büyük görmedir.
Özgüven eksikliği, sizi daima yanlışa sürükler. Kendi kararlarınızı kendiniz veremiyorsanız ve istediğiniz şeylere yönelmiyorsanız, bu sizi mutsuz bir yaşama doğru sürükler.
Kendi istediğiniz olmadığından dolayı yanlışlar ve hatalar yapabilirsiniz. Çünkü yanlış bir şey yapmaya müsait bir konumda olursunuz. Bu durum hayatınızda sizi başarısız bir konuma sokar. Bunun sonucunda; etrafınızdaki insanlar tarafından sürekli olumsuz eleştiriler alır, mutsuz olur, işin içinden asla çıkamazsınız.
Bir birey olmanız için özgüven sahibi olmanız çok önemlidir. Kendinizle barışık olup, kendi duygu ve düşüncelerinize göre istediğiniz gibi hareket ettiğiniz zaman daha güzel bir yaşama sahip olursunuz.
Olmasını istediğiniz şeyler için hiç kimsenin sizi yolunuzdan alıkoymasına veya hevesinizi kırmasına müsaade etmezsiniz. Kısaca özgüvenli olmak, kendinizle barışık ve mutlu bir birey olmanız demektir.
İyi yazı! güzel bilgiler yer alıyor, ellerinize sağlık.