En çok barbunya balığı ile karıştırılan tekir balığı, tropikal deniz balığıdır. Barbunyaya göre daha küçük ve yassı bir şekle sahip olan bu balıkların da eti oldukça lezzetlidir.
Öyle ki bu etin lezzeti, eski roma çağından beri ünlüdür. Şimdi detaylarıyla; tekir balığı nedir, özellikleri nelerdir, tekir balığı ile barbunya balığı arasındaki fark nedir sorularını inceleyelim.
Tekir Balığı Nedir?
Türkiye’nin bütün denizlerinde bulunabilen tekir balıklarının küçüklerine mıcır, büyüklerinde ise çuka adı verilir. Ilık ve sıcak suya sahip denizlerin sahillerinde; 3 metre ile 50 metre arası derinlikte, çamurluk ve kumluk diplerde sürü halinde gezen bu balıklar, çok sakin bir dip balığıdır.
Mullidae (barbunyagiller) familyasından olan tekir balığının cinsi; mullus, türü; m. Surmelutus’tur. Aynı zamanda takımı Perciformes, yani levreksilerdir. Bu nedenle tadı oldukça lezzetlidir. Bununla birlikte özellikle iri olanları daha lezzetlidir.
En fazla 35 cm’ye kadar uzayabilen tekir balıkları, yaz aylarında ürerler. Yılın her mevsiminde tüketilebilen tekir balıkları, Temmuz’da daha lezzetli olurlar. Avlanmaları genellikle yaz aylarına tekabül eder çünkü kışın derinliklere çekilirler.
Ömürleri en fazla 10 yıl olan tekir balıkları, yassı ve yuvarlak bir vücuda sahiptir. Boyları genellikle 10 cm olurken; yaşları ilerledikçe 15-35 cm arasında değişkenlik gösterebilir. Aynı zamanda bulundukları ortama ve suya göre de boyutlarının değişebildiği görülmüştür. Sürü halinde gezen tekir balıkları; karides, solucan, küçük kabuklular ve kurtlarla beslenirler.
Vücutları boyunca uzanan kırmızımsı, pembemsi, sarımsı renklerde bantlar bulunur. Gözleri kırmızıdır. Sırt yüzgeçleri tek renkte olmayıp, sarı siyah beneklidir. Pulları el yardımıyla, gövdelerinden kolayca ayrılabilir. Ağzı göz hizasında değildir ve başarının altında bir çift bıyık vardır.
Tekir Balığının Faydaları Nelerdir?
Kırmızı ve pembe tonlarında rengi ile süs balıklarını andıran tekir balığı, yağ asitleri bakımından oldukça zengindir. İçeriğinde diğer balıklar gibi Mezgit, levrek, barbunya türlerinde olduğu gibi bol miktarda Omega-3 bulunan bu balığı haftada iki kez tüketmek size oldukça fayda sağlayacaktır.
Peki; bu faydaları nelerdir, neden tekir balığı tüketmeliyiz? Gelin hep birlikte tekir balığının faydaları nelerdir, maddeler halinde inceleyelim.
- Kalp rahatsızlıklarına karşı korur.
- Prostat kanserini önler.
- Astım hastalarına faydalıdır.
- Çocukların tüketmesi, gelişimlerini olumlu yönde etkiler.
- Kemik gelişimini destekleyerek kemik erimelerine karşı koruma sağlar.
- Diyabet hastaları için uygundur. Olumsuz bir etki yaratmaz.
- İçeriğindeki Omega-3 sayesinde; düzenli olarak tüketiminde, başta kanser olmak üzere birçok hastalığa karşı koruma sağlar.
Tekir Balığı Özellikleri Nelerdir?
En çok barbunya balığı ile karıştırılan tekir balığının özellikleri nelerdir, hep birlikte maddeler halinde inceleyelim:
- Sıcak ve ılıman denizlerde yaşayan tekir balıkları, daha çok Ege ve Akdeniz’de görülür.
- Çoğunlukla deniz dibinde; çamur ve kumların arasında bulunur.
- Ortalama boyları 10 cm kadar olan tekirlerin, 15 cm ve daha uzunları çuka olarak adlandırılır.
- Küçük tekir balıkları, yani mıcırlar; kılçıkları, temizlenmeye gerek kalmadan yenilebilir.
- İlkbahar mevsiminde genellikle Ege ve Marmara Denizi’nde görülen tekir balıkları, yazın göç ederler.
- Bıyıkları ile kumları eşeleyerek denizin dibindeki küçük canlıları yakalarlar.
Tekir Balığı Nasıl Tüketilmeli?
Tekir balıkları, ızgarada pişirilmeye elverişli bir balık olmadığı için genellikle yağda kızartılarak tüketilir. Bu balığı, fırında kağıt kebabı olarak tüketirseniz daha lezzetli bir sonuç elde etmiş olursunuz.
Bunun için yağlı kağıdı dörde bölün ve içlerine temizlediğiniz tekir balığınızı, dilimlenmiş domatesi, defne yaprağı ve soğan halkalarını yerleştirin. Balıklarınıza tuz ve karabiber ekleyin. Daha sonra kağıdı, kenarlardan dökülmeyecek bir biçime toparlayın. Toparlanan paketin ağzını bir iple bağlayın. Son olarak önceden ısıttığınız fırında, 25 dakika pişmeye bırakın.
Tekir Balığının Besin Değeri nedir?
100 gr tekir balığının besin değeri şöyledir;
- Kalori: 117 kcal
- Yağ: 3.8 g
- Kolesterol: 49.0 mg
- Karbonhidrat: yok
- Lif: yok
- A Vitamini: 123.0 IU
- C Vitamini: 1.2 mg
- Demir: 1.0 mg
- Kalsiyum: 41.0 mg
- Potasyum: 357.0 mg
Bazı insanların vücudu, proteine karşı tepki gösterebilir. Balıklarda bol miktarda protein bulunduğundan, proteine alerjisi olan insanları etkiler. Bunun dışında tekir balığı bir dip balığı olduğu için ağır metaller içerebilir. Bu yüzden yaşlılar, çocuklar ve hamilelerin fazla tüketmesi önerilmez..
Lezzet konusunda bazı insanlara göre barbun açık ara öndeyken, bazılarına görede tekir daha lezzetlidir. Barbunyada oldukça farklı ve hoş bir aroma bulunurken; tekir balığının levreksi tadı damaklarda kalır. Ama ikisi de eti oldukça beğenilen, kıymetli balıklardandır.
Avlanmaları genelde yaz aylarına tekabül eder.Trol ve ağlar ile yakalanırlar. Olta ile avcılığı yapılmamaktadır. Yakalanabilecek boy minimum 11 cm olmalıdır.
Sıcak ve ılık denizlerde; çamurlu veya kumlu sahillerde, 100 metreden 300 metreye varan derinliklerde sürü halinde yaşarlar. Su sıcaklığına bağlı olarak mevsimsel göç ederler. Özellikle Akdeniz ve Ege Denizi’nde bulunurlar.
